Arapların Gözüyle Bizans

H 1. / M 7. yüzyılda Sasani İmparatorluğu'nun çöküşüyle birlikte genç İslam yayılmasının karşısında durabilecek geriye kalan tek güç Bizans'tı. Bir engel olduğu kadar temas noktası da olan yarı geçirgen Bizans sınırı fikir ve standartlar, âdetler ve görenekler, dil ve edebiyatın karşılıklı alışverişini sağladı; Arap dikkatinin değişmez odağı olarak Arap-İslam kaynaklarının içeriğine ve yönelimine yansıdı. Tarihyazımı sorunlarının farkında bir Arap-Bizans uzmanı olarak tuzaklardan yoksun olmayan geniş Arap kaynakları bütünündeki "öteki" Bizans'ı inceleyen ve bu kaynakların oluşturduğu yığından belli tema ve kaygıları ayıklayan El Cheikh, Arap-İslam dünyasının Bizans'a bakışını ve bu bakışın yüzyıllar boyunca süren temas, karşılıklı alışverişler ve savaş sonucunda nasıl evrildiğini inceliyor.

Bizans'a Kuran'da yapılan ilk göndermeden Konstantinopolis'in 1453'te fethine kadar uzanan tarihsel çerçevedeki Arap-Bizans ilişkileri tarihinde "öteki" temasının peşine düşen El Cheikh'in bu çabalarının sonucunda karşımıza çıkan, karmaşık ve çokanlamlı bir imge.

"Nadia El Cheikh'in çalışması, Arap-İslam aynasında Bizans'ın imgesi üzerine uzun süre standart çalışma olarak kalacaktır."
Irfan Shahid
Georgetown Üniversitesi

(Tanıtım Bülteninden)