Bayburtlu Zihni

Bayburtlu Zihni (1797–1860), döneminin en sivri dilli edebiyatçılarındandır. Bayburt'ta doğan, Trabzon'da eğitim gören, Osmanlı hâkimiyetinin olduğu coğrafyanın pek çok yerinde görev yapan Zihni hem halk edebiyatında hem de divan edebiyatında eserler vermiştir. Dili yüzünden sürekli sürgün ve görev değişikliklerine uğramıştır. Toplum ve devlet baskısı karşısında çoğu zaman kendimizi gizler, susmayı tercih ederiz. Çünkü ‘doğruyu söyleyeni dokuz köyden kovarlar' sözü halen itibar edilen bir söylemdir. Bu söz sanki Zihni için söylenmiş gibidir. O en beğendiği kişileri bile hicvetmekten çekinmemiştir. O nedenle, sıradan insanların dile getiremediği kötülükleri çekinmeden söylemesi halk tarafından çok sevilmesine neden olmuştur. Öyle ki ona atfedilen fıkralarla da bir halk kahramanı görüntüsü vermiştir. Elinizdeki kitap, Bayburtlu Zihni'nin yaşamı ve eserlerine dair geniş kapsamlı bir araştırmanın ürünüdür. Ayrıca, bir bölümünü çevrimyazı olarak yayınladığımız, ancak diğer kısımların çevirisine etik olarak yer veremediğimiz Zihni'nin “Sergüzeştname” adlı eserinin Osmanlıca tam metni bu kitapta yer almaktadır.