Diyârbekirli Lüzûmî ve Farsça Şiirleri

Dîvân şairleri, aldıkları medrese eğitimi ve içerisinde bulundukları edebi gelenek ve muhitten etkilenip beslenerek Fars edebiyatı ile haşır neşir olmaktaydılar. Bu dil ve edebiyatla olan tanışıklığın neticesinde maharetlerini göstermek amacıyla Fuzûlî, Nefî, Nâbî, Selimî, Muhibbî gibi önemli şairler Fars dili ile divân ve divânçeler oluşturmuşlardır. Araştırmalar neticesinde klasik edebiyatımızda Farsça yazılmış 18 dîvân ve 13 dîvânçe tespit edilmiştir. İbrahim Gülşenî, Seyyid Nesimî gibi Diyârbekirli dîvân şairlerinin bir kısmı da Türkçenin yanında Farsça ile şiirler yazmışlar, bu dilde dîvânlar teşkil etmişlerdir. Farsça şiir yazan şairlerden biri de Lüzûmî Ahmed Efendi'dir. XIX. yüzyılda yaşamış bir dîvân şairi olan Lüzûmî Ahmed Efendi, Farsça müstakil bir dîvân oluşturmamakla beraber Türkçe Dîvânı'nda neredeyse bir dîvânçe teşkil edecek sayıda Farsça şiire yer vermiştir. Ayrıca Farsçayla yazmış olduğu kayıp bir Yûsuf u Züleyhâ mesnevisi de vardır. Bu kitap, Lüzûmî'nin Türkçe Dîvânı'ndan alınan Farsça şiirlerden müteşekkildir.